روشی تحلیلی برای دستهبندی عوامل مهم درونی و بیرونی اثرگذار بر سازمان و راهبردها و آیندههای ممکن و شناسایی تواناییها و ضعفها، فرصتها و تهدیدها است.
یکی از ابزارهای برنامهریزی استراتژیک است که برای ارزیابی وضعیت داخلی و خارجی یک سازمان استفاده میشود. اس دبلیواُتی در انگلیسی حروف اول کلمات قوت (Strength)، ضعف (Weakness)، فرصت (Opportunity) و تهدید(Threat) است. از این روش علاوه بر برنامهریزی راهبردی بهطور کلی در تحلیل وضعیت سازمانها استفاده میشود. در واقع این تحلیل را باید ابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی درونی سازمان بدانیم، پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همینطور بازاریابی است.
برای تعیین راهبردها، ابتدا نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها با نگاهی به فضای داخلی و عوامل بیرونی بررسی میشود که بر مبنای آن و با استفاده از ماتریس SWOT، راهبردها استخراج میشود.
هر راهبرد در زیر مجموعه یکی از اهداف، روش رسیدن به هدف را مشخص میسازد. شناسایی ذینفعهای درونی و بیرونی نیز به شناسایی عوامل کمک مینماید. پس از آن برای رسیدن به هر راهبرد، برنامههایی مشخص میشود که لازم است زمانبندی و بودجهگذاری آنها نیز انجام شود.
راهبرد (SO)
این راهبرد مربوط به وضعیت داخلی سازمان است و نقاط مثبت (توان و نقاط قوت) آن را ارزیابی میکند.
این راهبرد میتواند یک حالت همافزایی در سازمان ایجاد کند. هر شرکتی مایل است در این موقعیت قرار داشته باشد تا بتواند با بهرهگیری از توانمندیها، استفاده از فرصتها را به حداکثر برساند. (گردهماییها و ارائه تجارب موفق، همچنین طراحی دورههای آموزشی مانند مدیریت دانش، سازمانهای یادگیرنده و غیره میتواند در این زمینه سودمند باشد)
راهبرد (WO)
این راهبرد مربوط به وضعیت داخلی سازمان است و نقاط منفی (ضعفهای) آن را ارزیابی میکند.
هدف دومین راهبرد، کاهش نقاط ضعف و افزایش فرصتهاست. گاه شرکتها به دلیل برخورداری از ضعفهای اساسی، امکان استفاده از فرصتهای به دست آمده را ندارند، لذا طراحی دورههای آموزشی به منظور از بین بردن نقاط ضعف میتواند شرکت را در استفاده از فرصتها توانمند کند.
راهبرد (ST)
این راهبرد مربوط به وضعیت خارجی سازمان است و نقاط مثبت (فرصتهای) آن را در ارتباط با بیرون ارزیابی میکند. این راهبرد براساس توانمندی شرکت در مقابل تهدیدات بنا شدهاست و هدف آن افزایش توانمندیهای موجود و کاهش تهدیدات با طراحی دورههای آموزشی است.
راهبرد (WT)
این راهبرد مربوط به وضعیت خارجی سازمان است و نقاط منفی (تهدیدات پیش روی) آن را در ارتباط با بیرون ارزیابی میکند. هدف این راهبرد، کاهش تهدیدها تا حد امکان است. شرکتی که در معرض ورشکستگی قرار دارد میتواند با برگزاری دورههایی مانند مدیریت راهبردی و … از راهبردهای گوناگونی مانند انحلال، ادغام و تلاش برای بقا استفاده کند.
به طور خلاصه تحلیل SWOT یک روش مفید برای یافتن جایگاه کنونی خودتان در مقایسه با رقیبان میباشد. این ابزار یک ابزار تحلیلی ساده و رایج در محیطهای کسب و کار است که میتواند به شما کمک کند که:
Strength – نقاط قوت خود را افزایش دهید
Weakness – نقاط ضعف خود را به کمترین میزان ممکن برسانید
Opportunity – فرصتها را بدست آورید
Threat – تهدیدها را بیاثر یا کم اثر کنید.